میراث ناملموس یا میراث معنوی ایران در یونسکو به آثار فرهنگی و هنری‌ای گفته می‌شود که ایران بعد از سال ۲۰۰۶ در یونسکو به ثبت رسانده است که تا تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۹۲ طبق گزارش سازمان میراث فرهنگی ایران ۱۰ اثر در یونسکو با این موضوع به ثبت رسیده‌اند.
طبق ماده ۷ اساسنامه یونسکو، برای ایجاد هماهنگی بین یونسکو و مؤسسات ذیربط، کشورهای عضو، موظف به ایجاد کمیسیونهای ملی شدند. در حال حاضر ۱۹۰ کمیسیون ملی یونسکو وجود دارد، از سال ۲۰۰۶ تعدادی از میراث کشورها از جمله ایران تا کنون با نام میراث فرهنگی و معنوی یونسکو ثبت شدند.
طی دهه‌های آخر سده بیستم میلادی و دهه‌های ابتدایی سده ۲۱ میلادی به خصوص پس از شروع به ثبت میراث فرهنگی و معنوی بشر توسط یونسکو (سال ۲۰۰۶ میلادی) تعدادی از میراث فرهنگی و معنوی ایران مورد ادعای دیگر کشورها قرار گرفت و حساسیت‌ها بر سر ثبت نام کشورها افزایش یافت بعضی از این میراث به عنوان میراث مشترک به ثبت رسیدند و تعدادی از آنها توسط دولت ایران درخواست پیگیری و بازبینی داده‌شد.

تمدن بشری مجموعه‫ای از دستاوردهای مادی و معنوی انسان‫هاست که هيچکدام بدون ديگری، توليد و ايجاد نمی‌شده‌اند. ميراث فرهنگی ناملموس يا ميراث معنوی، آن بخشی از دستاوردهای تمدن‌هاست که به آن‌ها هويت می‫بخشد.

عبارت ميراث فرهنگی ناملموس يا ميراث معنوی، بر اساس تعريف‌های بين‌المللی و ملی به معنای رفتارها، شيوه‌های ارايه، نمودها، دانش‌ها، مهارت‌ها و نيز وسايل، اشيا، مصنوعات دستی و فضاهای فرهنگی مرتبط با آن‌ها است که جوامع، گروه‌ها و در برخی موارد افراد، آن‌ها را به عنوان بخشی از ميراث فرهنگی خود می‌شناسند.
اين ميراث معنوی از نسلی به نسل ديگر منتقل می‌شود و مدام توسط جوامع و گروه‌ها در پاسخ به محيط، طبيعت و تاريخ آن‌ها مجددا خلق می‌شود و حس هويت و استمرار را برايشان به ارمغان آورده و به وسيله آن، احترام به تنوع فرهنگی و خلاقيت بشری را ترويج می‌کند.
ميراث معنوی در ميان موارد زير نيز نمودار می‌شود:

• سنت‌ها و نمودهای شفاهی شامل زبان
• هنرهای نمايشی
• عادت‌ها و رسم‌های اجتماعی، آيين‌ها و جشن‌ها
• دانش‌ها و عادت‌ها و رسم‌های مربوط به طبيعت و کيهان
• مهارت در هنرهای دستی و سنتی